
Chỉ số phản ánh tình hình sức khỏe của trẻ chính là số đo cân nặng và chiều cao chuẩn của bé. Vì lẽ đó mà cha mẹ cần theo dõi kỹ càng về các chỉ số cân nặng và chiều cao để đảm bảo sức khỏe cho trẻ nhằm tránh mắc các bệnh tật. Vậy chỉ số chiều cao cân nặng chuẩn của bé làm thế nào để xác định, các yếu tố nào ảnh hưởng tới chỉ số này? hãy cùng tìm hiểu qua bài viết sau nhé.
Số đo cân nặng và chiều cao chuẩn của bé xác định thế nào?
Các chuyên gia dinh dưỡng cho biết trẻ cần được theo dõi chặt chẽ sự tăng trưởng chiều cao và cân nặng từ khi mới sinh cho đến khi 10 tuổi. Việc theo dõi này giúp cha mẹ biết con mình có đang trong ngưỡng cân nặng và chiều cao khỏe mạnh hay không để có thể xây dựng chế độ chăm sóc dinh dưỡng tốt nhất cho con.

Nhiều bậc cha mẹ lo lắng không biết số đo cân nặng và chiều cao chuẩn của con mình là bao nhiêu. Đây là một câu hỏi tưởng chừng như đơn giản nhưng lại không hề dễ dàng để các mẹ trả lời. Bảng chiều cao cân nặng chuẩn WHO của trẻ em Việt Nam dưới đây sẽ giúp các phụ huynh dễ dàng theo dõi sự phát triển của con mình theo từng giai đoạn, từ 0 tuổi đến 10 tuổi đối với bé trai và bé gái.
Bảng số đo cân nặng và chiều cao chuẩn của bé theo WHO
Bảng số đo cân nặng và chiều cao chuẩn của trẻ em do WHO công bố hiện là bảng đo lường được sử dụng ở nhiều nước trên thế giới. Cha mẹ có thể xem 2 bảng này và so sánh để có cái nhìn sâu hơn về sức khỏe của con cái mình ở các độ tuổi khác nhau.


Thông tin chung ở 2 bảng cho thấy qua 3 cột “tuổi”, “cân nặng”, “chiều cao” với các ký hiệu đặc biệt có ý nghĩa:
– TB: Chỉ số của con đã đạt chuẩn trung bình
– Giới hạn dưới -2SD: Khi cân nặng, chiều cao của trẻ nằm nhỏ hơn chỉ số này thì bé đang suy dinh dưỡng thể nhẹ cân và thấp còi (suy dinh dưỡng).
– Giới hạn trên +2SD: Khi cân nặng, chiều cao của trẻ lớn hơn chỉ số này chứng tỏ bé đã thừa cân và trong tình trạng béo phì hoặc chiều cao vượt bậc.
Ví dụ: Bé nhà mình là con gái năm nay 3 tuổi có số đo cân nặng là 14kg và chiều cao là 80cm cho thấy bé đang ở mức cân bình thường nhưng chỉ số chiều cao ở dưới mức -2SD chứng tỏ bé có dấu hiệu bị thấp nên cần bổ sung dinh dưỡng để bé phát triển về chiều cao tương ứng với cân nặng, độ tuổi.
Quá trình tăng trưởng chiều cao và cân nặng của bé
Tăng trưởng chiều cao và cân nặng của bé là một quá trình liên tục và không đồng đều trải qua các giai đoạn. Khi chào đời, bé cao khoảng 50cm và nặng khoảng 3,3kg. Trong năm đầu tiên, cân nặng của bé tăng gấp rưỡi và chiều cao tăng khoảng 25 cm. Theo bảng đo cho thấy bé gái 2 tuổi cao 85-86 cm và nặng khoảng 12 kg. Trong độ tuổi từ 2 đến 10, bé sẽ chậm lại quá trình tăng trưởng chiều cao và cân nặng. Một đứa trẻ tăng trưởng trung bình sẽ nặng khoảng 18kg và cao 1,40m khi 10 tuổi.
Sự phát triển này của em bé phụ thuộc vào nhiều yếu tố, bao gồm di truyền, chế độ ăn uống, hoạt động thể chất và sức khỏe. Các quá trình phát triển này còn được các nhà nghiên cứu tổng hợp lại như sau:
– Từ trẻ sơ sinh đến 30 ngày tuổi: Trong tháng đầu đời, trẻ tăng 15g mỗi ngày, trung bình tăng 1200g trong 6 tháng với tần suất cứ 2 tuần tăng khoảng 225g. Tới khi bé đạt 6 tháng tuổi cân nặng sẽ gấp đôi lúc mới sinh.
– Giai đoạn 7 tới 12 tháng: Ở độ tuổi này, bé đốt cháy rất nhiều calo bằng cách trườn, bò, lăn và đi. Do đó, cơ thể được khuyến khích vận động nhiều hơn với mức tăng trung bình 500gr/tháng.

– Đến 6 tuổi: Sự phát triển của bé lúc này không còn nhanh và rõ rệt như trước. Bé có cân nặng trung bình tăng hàng tháng từ 100g đến 150g, đến 6 tuổi sẽ đạt 24kg, cao 105 – 115 cm. Theo các chuyên gia, tỷ lệ mỡ trong cơ thể của trẻ, nhất là ở vùng mặt giảm đi rõ rệt, hơn nữa cơ thể tập trung cho sự phát triển của chân và tay.
–

Từ 6 đến 10 tuổi: Bé lớn nhanh ở độ tuổi này. Một đứa trẻ tăng trưởng trung bình sẽ nặng khoảng 18 kg và cao 1,40m khi 10 tuổi. Bé gái thường đạt chiều cao tối đa khi bắt đầu có kinh nguyệt trong khoảng 2 năm, trong khi chiều cao của bé trai chậm lại cho tận đến năm 17 tuổi.
Các yếu tố ảnh hưởng tới chỉ số cân nặng và chiều cao của bé
Có nhiều yếu tố ảnh hưởng đến cân nặng và chiều cao của trẻ, cha mẹ cần nắm rõ để đưa ra lộ trình bảo vệ an toàn sức khỏe và phát triển cho con. Các yếu tố đó gồm 6 loại là:
Yếu tố di truyền khi sinh
Trẻ em thừa hưởng gen từ cha mẹ sau khi được sinh ra. Theo một số chuyên gia khoa học, di truyền có ảnh hưởng trực tiếp đến chiều cao và cân nặng của trẻ.
Các nhà khoa học đã tìm hiểu hai yếu tố là nhóm máu và cân nặng và chỉ ra rằng những yếu tố này hoàn toàn có thể di truyền từ cha mẹ sang con cái. Nghiên cứu được công bố trên Tạp chí Khoa học Y sinh Hoa Kỳ đã được thực hiện. Tuy nhiên, tạp chí này cũng tiết lộ rằng chỉ có khoảng 24% yếu tố chiều cao là do di truyền.
Yếu tố về chế độ ăn uống của trẻ
Một trong những yếu tố ảnh hưởng cực lớn đến chiều cao và cân nặng của bé chính là chế độ ăn uống và môi trường sống. Khi trẻ bị suy dinh dưỡng, quá trình phát triển của cơ thể bị chậm lại, ảnh hưởng đến mật độ xương, độ chắc khỏe của răng và kích thước các cơ quan bên trong. Nên bổ sung cho bé các khoáng chất quan trọng cần thiết cho trẻ bao gồm canxi, magie, sắt, chất xơ và vitamin D. Các hoạt chất này giúp khung xương chắc khỏe, xương phát triển toàn diện, cải thiện chiều cao, cân nặng và một số lĩnh vực quan trọng khác.
Yếu tố môi trường sống
Ngoài chế độ dinh dưỡng, không thể không kể đến các yếu tố môi trường như ô nhiễm, khí hậu cũng ảnh hưởng tiêu cực đến sự phát triển thể chất của trẻ.

Yếu tố bệnh lý
Một số bệnh và triệu chứng rối loạn phổ biến làm giảm đáng kể sự phát triển về cân nặng và chiều cao ở trẻ nhỏ. Một số trường hợp trẻ trải qua cuộc điều trị kéo dài hoặc hậu phẫu thuật cũng ảnh hưởng đến sự phát triển của các vấn đề về cơ xương.
Theo một tạp chí y khoa xuất bản tại Hoa Kỳ, trẻ em từ 8 đến 9 tuổi mắc bệnh thiếu máu hồng cầu hình liềm thấp và gầy hơn so với các bạn cùng trang lứa. Đồng thời, trong độ tuổi dậy thì, các điều kiện sinh lý và sức khỏe sinh sản bị đình trệ và rối loạn dẫn tới sự phát triển bị trì trệ. Có thể kết luận rằng trẻ em mắc các bệnh mãn tính, khuyết tật hoặc phẫu thuật có thể là những yếu tố ảnh hưởng suy giảm đến sự phát triển thể chất.
Sự quan tâm của cha mẹ
Sự chăm sóc của cha mẹ và những người xung quanh có tác động rất lớn đến sự phát triển trí tuệ, tình cảm và hành vi của trẻ từ giai đoạn phôi thai đến tuổi thiếu niên. Dựa vào nghiên cứu cho thấy trẻ em nhận được sự quan tâm và chăm sóc từ cha mẹ sẽ có tác động sâu sắc đến sự hình thành và phát triển toàn diện cả về thể chất và tinh thần của trẻ.
Chăm sóc sức khỏe mẹ bầu khi mang thai và cho con bú
Sức khỏe bà mẹ khi mang thai đóng vai trò vô cùng quan trọng từ khi có dấu hiệu mang thai cho đến khi thụ thai và cho con bú. Các nghiên cứu cho thấy, các bà mẹ mang thai có tác động đến tình trạng căng thẳng, stress, phát triển trí tuệ, tinh thần,… Thậm chí, chúng còn làm giảm quá trình vận động chân tay ở trẻ thậm chí là suy giảm phát triển về trí tuệ ở trẻ. Vì vậy, các bà mẹ nên vui vẻ thư giãn khi mang thai và tạo cho con một tâm trạng thoải mái.

Ngoài ra, chế độ ăn của bà bầu đang cho con bú cần đầy đủ các dưỡng chất, vitamin thiết yếu như canxi, axit folic, sắt hay axit béo thiết yếu như DHA để tăng cường hệ miễn dịch và hình thành cơ xương cho trẻ.
Vận động thể chất
Ngày nay, trong xã hội 4.0, việc tiếp xúc sớm với điện thoại thông minh, iPad, máy tính và TV đồng nghĩa với việc trẻ nhỏ chỉ thích ngồi yên một chỗ. Nhiều trẻ có thói quen đi ngủ từ rất sớm làm ảnh hưởng tiêu cực đến sức khỏe thể chất và tinh thần.
Ngoài ra, it vận động ảnh hưởng không nhỏ đến sự phát triển hệ cơ xương và thần kinh của bé nên là thay vì cho trẻ xem phim hoạt hình hay chơi game ảnh hưởng đến sức khỏe, cha mẹ nên cho trẻ vận động, thực hiện các bài tập tăng chiều cao để trẻ tăng chiều cao và cân nặng như: bơi lội, bóng chuyền, bóng rổ, bóng đá…
Vận động còn giúp trẻ thừa cân béo phì đạt được cân nặng lý tưởng và phòng ngừa nhiều bệnh nguy hiểm. Thêm vào đó các nghiên cứu cho thấy mật độ xương của trẻ phát triển trong khi ngủ, vì vậy trẻ cần ngủ đúng giờ và đủ giấc để đạt chiều cao đỉnh điểm theo độ tuổi
Khi con có số đo cân nặng và chiều cao chưa đạt chuẩn thì phải làm sao?
Nuôi con thông minh, khỏe mạnh là điều cha mẹ nào cũng mong muốn, tuy nhiên không phải đứa trẻ nào sinh ra cũng lớn lên và phát triển bình thường. Có nhiều yếu tố chủ quan và khách quan khiến trẻ không đạt được chiều cao và cân nặng như các bạn cùng trang lứa. Lúc này, các mẹ nên bổ sung đầy đủ kiến thức để phối hợp ăn, ngủ, vận động cho con.

Không có gì bí mật khi trẻ em ngày nay ăn không ngon, lười vận động và thức khuya nhiều. Đây cũng là hệ quả của sự phát triển công nghệ và cuộc sống ngày càng bận rộn của các bậc cha mẹ. Điều này đã ảnh hưởng đến sự phát triển toàn diện của bé do trẻ lười vận động, cơ thể sẽ sử dụng ít năng lượng hơn, ăn ít hơn dẫn đến tình trạng dinh dưỡng và giấc ngủ kém. Ngoài ra, vận động là điều kiện để các cơ quan xương của trẻ phát triển và lớn lên.
Trẻ em từ 4 đến 8 tuổi cần 5mg kẽm mỗi ngày và trẻ em từ 9 đến 13 tuổi cần 8 mg kẽm mỗi ngày, có vai trò ảnh hưởng đến các quá trình sinh học, đặc biệt là sự phân hủy axit nucleic và protein Vì vậy, cha mẹ nên tìm hiểu về vai trò của kẽm và hướng dẫn cách bổ sung kẽm cho con hợp lý.
Ngoài kẽm, cha mẹ nên bổ sung cho trẻ các loại vitamin và khoáng chất quan trọng khác như lysine, crom và vitamin B. Giúp trẻ ăn ngon miệng, hệ miễn dịch tốt, tăng sức đề kháng ít ốm vặt.
Vì vậy, cha mẹ cần thường xuyên tra cứu chiều cao và cân nặng trong bảng, xem bé nhà mình đang ở ngưỡng dưới -2 SD (suy dinh dưỡng) hay +2SD (thừa cân, béo phì,…) thì mẹ nên điều chỉnh lối sống của trẻ đặc biệt là về nhu cầu dinh dưỡng vì: Trẻ em từ 4 đến 8 tuổi cần 5mg kẽm mỗi ngày và trẻ em từ 9 đến 13 tuổi cần 8 mg kẽm mỗi ngày, kẽm có vai trò ảnh hưởng đến các quá trình sinh học, đặc biệt là sự phân hủy axit nucleic và protein, do đó cha mẹ nên tìm hiểu về vai trò của kẽm và hướng dẫn cách bổ sung kẽm cho con hợp lý.
Ngoài kẽm, cha mẹ nên bổ sung cho trẻ các loại vitamin và khoáng chất quan trọng khác như lysine, crom và vitamin B giúp trẻ ăn ngon miệng, tăng cường hệ miễn dịch tốt, tăng sức đề kháng ít ốm vặt. Nếu như không có tiến triển tốt sau khi đã điều chỉnh lối sống và chế độ dinh dưỡng thì cha mẹ cần đưa trẻ đến các cơ sở khám chữa bệnh để đảm bảo an toàn sức khỏe và phát triển cho con.
Qua bài viết này, chúng ta đã hiểu được tầm quan trọng của việc theo dõi số đo cân nặng và chiều cao chuẩn của bé để đảm bảo sức khỏe và phòng ngừa suy dinh dưỡng hoặc béo phì. Chúng ta cũng đã biết được bảng chiều cao cân nặng chuẩn của bé theo WHO và các yếu tố ảnh hưởng đến chiều cao cân nặng của bé. Để giúp bé đạt được chiều cao cân nặng tốt nhất, các bậc phụ huynh nên cung cấp chất dinh dưỡng hợp lý cho bé, kích thích bé vận động và chơi đùa, theo dõi sự phát triển của bé qua bảng chỉ số và khám bác sĩ định kỳ. Đó là những việc làm rất đơn giản nhưng lại có ý nghĩa rất lớn trong việc nuôi dạy con cái một cách khoa học và hiệu quả.